Reis naar het Oosten
Zondag 5 november 2023 zong Dwarsklank een prachtig programma met liederen uit Oost-Europa van Béla Bartók, Leoš Janáček, Antonín Dvořák, Pēteris Vasks, Arvo Pärt, Vaclovas Augustinas, Veljo Tormis, Henryk Górecki en nog anderen.
Onze dirigent Žana Naidionova over dit programma: ‘Ik ben opgegroeid in de Baltische muzikale cultuur. Ik wil Dwarsklank laten delen in mijn achtergrond en mijn wortels. Dvořák, Bartók, Vasks en de andere componisten die we gaan zingen drukken hun ziel uit via de volksmuziek. Dat roert me en ik wil jullie er graag mee in aanraking brengen..
Tijdens de Sovjettijd was het voor de verschillende volkeren in de USSR niet mogelijk hun eigen taal te spreken. Alleen zingend en dansend was dat niet verboden. Dat gaf en geeft tot op de dag van vandaag – versterkt door de inval in Oekraïne – een gevoel van eigenwaarde en saamhorigheid.…”
Expositie door Oekraïense kinderen
Op initiatief van dirigente Žana Naidionova was in de kerk een tentoonstelling te zien van schilderijen van Oekraïense kinderen die na het uitbreken van de oorlog naar Nederland zijn gekomen. Ze maakten hun tekeningen met hulp van de Oekraïense schilderes Natalia Polischuk, zelf ook gevlucht.
Veel kinderen zijn depressief en verdrietig. De oorlog in Oekraïne en hun gedwongen verhuizing naar Nederland hebben grote invloed op hen: ze missen hun familie en vrienden en voelen zich ontheemd. Natalia stimuleert de kinderen, die tussen de 4 en 15 jaar oud zijn, om in hun schilderijen hun gevoelens de vrije loop te laten. Verdrietig of vrolijk, figuratief of abstract, het gaat niet om het resultaat, maar om het schilderen als een manier om te verwerken wat ze hebben meegemaakt.
Koorleden over het programma:
Sakina (alt): ‘Het eerste woord dat bij het beluisteren van de liederen bij mij opkwam was ‘bezield’. De muziek gaat rechtstreeks naar je hart. Voor Dwarsklank is het een uitdaging om ons de Oost-Europese harmonieën en chromatiek eigen te maken. Je moet als het ware je oren wassen om schoon te beginnen met instuderen.’
Jaap (tenor): ‘De Baltische koormuziek is voor mij nieuw, spannend en uitdagend. De focus op samenklanken met voortdurend veranderende intervallen en expressieve klankkleuren geeft mij een nieuwe muzikale ervaring. Een verrijking voor het gehoor en fijn om hier een bijdrage aan te leveren.’
Marijke (sopraan): ‘Veel van de stukken zijn gebaseerd op volksmuziek. Dat lijkt qua melodie en ritme misschien niet erg moeilijk, maar dat is een vergissing. Volksliederen hebben grote componisten geïnspireerd, met deze prachtige bewerkingen als resultaat.’
Marjan (sopraan): ‘Ik ervaar sommige stukken meer als ‘klanklandschappen’ dan als liederen in de West-Europese traditie. In de lange, steeds veranderende akkoorden lijkt het geluid soms te zweven. Ook de vaak melancholische ondertoon vind ik mooi.’
Laura (alt): ‘Het zingen van Dvořák en Janáček voelt als een thuiskomst. Mijn moeder kwam uit het Oost-Duitse Silezië en daar werd een mengelmoes van Pools, Moravisch en Duits gesproken. De Moraviër Janáček komt voor mij dus uit de ‘Heimat’ van mijn moeder en gek genoeg is het alsof ik dat voel. Ik hou van de vrolijke directheid van de teksten, de schelle snelle klanken en de onverwachte kleur van de muziek.
Tijdens onze concerten in oktober 2022
…..werden we deels begeleid door orgel en strijkers. Eigenlijk was dit bijzondere concert gepland voor ons 40-jarig jubileum in 2020 dat door corona helaas niet door kon gaan. In het programma stond de Duitse componist Joseph Gabriel Rheinberger (1839-1901) centraal. We zongen o.a. zijn opvallend hoopvolle Stabat Mater en andere geestelijke liederen. Daarnaast zongen we een keuze uit zijn wereldlijke a capella liederen o.a. op teksten van Mörike en Julius Sturm.
In mei 2019 organiseerden we een muzikale vrijmibo in de dorpskerk van Durgerdam.We zongen o.l.v. Marieke Koster in de dorpskerk van Durgerdam het programma Frowns & Follies, liederen over het drama van de dood en de gekte van de liefde. Met muziek van Samuel Barber, Charles Villiers Stanford, John Frederick Bridge en de bewerking van een oude folk song door John Whitworth. |
|
Najaar 2018 gaven we een Frans impressionistisch concert
Zo begonnen wij ons concert in de Amstelkerk:
Het Frans impressionisme waardoor Dwarsklank zich dit jaar liet inspireren heeft zijn hoogtepunt tussen 1870 en 1910. We voeren werk van vier Franse componisten uit.
Naast bekende meesterwerken als Les Djinns en de Cantique de Jean Racine van Gabriel Fauré hoort u romantische koorliederen van Camille Saint-Saëns en de vrolijke bosliederen van Jules Massenet. Hoogtepunt zijn 6 spectaculaire liederen van de in Nederland zo goed als onbekende Franse componist Florent Schmitt, met quatre mains begeleiding op de vleugel. De pianisten vertolken ook een vierhandig intermezzo met muziek van Schmitt.
Waar Saint-Saëns en Massenet nog in een laat-romantische stijl componeren, maken de composities van hun leerlingen Fauré en Schmitt de ontwikkeling naar het impressionisme duidelijk zichtbaar. Terwijl in de laat-romantiek emotie en persoonlijkheid voorop staan, draait het impressionisme vooral om sfeertekening en een vrijere omgang met harmonie. Steeds sneller en gedurfder passen de componisten nieuwe muzikale technieken toe, waarbij de band tussen leraar en leerling duidelijk hoorbaar is. De liederen van Florent Schmitt vormen de verrassende apotheose van het concert.
Dirigent Marieke Koster
Pianisten Irina Antonova en Jaap Wisselink
EERDERE CONCERTEN van DWARSKLANK
juni 2017
Dolor y Diversión
Uilenburger sjoel in Amsterdam
Op 11 juni 2017 voerde Dwarsklank in een uitverkochte Uilenburger sjoel met medewerking van het Studentengitaarensemble Nederland onder leiding van Susana Opanski het Spaanse concert ‘Dolor y Diversión’ uit. Ondanks de hittegolf was de zaal uitverkocht en enthousiast. Het programma bestond uit Spaanse religieuze en volksmuziek met godsvrucht, diep (liefdes)verdriet, maar ook uitbundige vrolijkheid.
Behalve werk van componisten als Juan Vásquez en Juan del Encina, voerden we ook liederen uit van Tomás Luis de Victoria (1548-1611), Francisco Guerrero (1528-1599), Xoan Montes Capón (1840-1899), Juan Francés de Iribarren (1699-1767) en 3 stukken van de moderne componist Manuel de Falla (1876 – 1946) uit 7 Canciones populares Españolas, door onze dirigent Marieke Koster voor het eerst voor koor gearrangeerd.
Aan de vleugel componist Manuel de Falla
juni 2016
NOOR(D)SE COMPONISTEN
Noor(d)se componisten in de Nassaukerk in Amsterdam, juni 2016
In 2016 voerden we werk uit van de Noorse componist Edvard Grieg (met delen uit de Peer Gynt suite), de Fin Jean Sibelius en de hedendaagse Estse componist Urmas Sisask, die zich laat inspireren door religie, astronomie en de mathematische wetmatigheden in ons zonnestelsel.
Noor(d)se componisten in de Nassaukerk in Amsterdam
juni 2015
ORLANDO DI LASSO
In de zomer van 2015 voerde Dwarsklank een concert uit rond de veelzijdige Vlaamse componist Orlando di Lasso (1532-1594), ook wel de Belgische Orpheus genoemd. Hij componeerde in Rome, Antwerpen en München, waar keizer Maximiliaan hem in 1570 in de adelstand verhief. Di Lasso schreef meer dan 2.000 composities. Met zijn wereldlijke en geestelijke liederen was hij zijn tijd ver vooruit.
